VERSCHIL MAKEN

Er is geen uitdrukking die het idee van de instant-maakbaarheid van het leven zo sterk weergeeft als ‘het verschil maken’. Het verschil tussen voor en na, zal dat wel moeten zijn. Of tussen met en zonder. Niet zomaar een verschil, maar het verschil dat alle andere verschillen doet verbleken.

De uitdrukking wordt veel gebruikt in de wereld van personeelswerving en –management. Vaak in combinatie met een persoon of persoonlijk voornaamwoord: ‘Wil jij het verschil maken?’ ‘Medewerkers blijvend motiveren? Laat zien dat ze een verschil maken.’ ‘Eén man kan het verschil maken.’ Verschil maken wordt zo bijna een onderdeel van je carrièreplanning. Wat wil je later worden? Verschilmaker.

Voor mijn taalgevoel kan alleen een handeling een verschil maken. Of eigenlijk verschil uitmaken (zonder lidwoord). Het kan veel verschil uitmaken als je iets vriendelijk vraagt in plaats van sommeert. Voeg een snufje zout toe aan een bord eten en je proeft het verschil; ook de andere smaken zijn prominenter. Eén persoon te veel in de lift kan het verschil zijn tussen een volle of een overbelaste lift. Nu maakt dus één man het verschil. Door zijn gewicht.

Als persoon het verschil ‘maken’ in de zin van vervaardigen, komt mij nogal voorbarig voor. Natuurlijk wil je in je werk (en daarbuiten) er toe doen, jezelf realiseren, je onderscheiden. En achteraf kan blijken dat je bijdrage aan specifieke werkzaamheden een wezenlijk verschillend eindresultaat heeft opgeleverd dan zonder jouw inzet. Je moet dan wel gekwalificeerd zijn om de bijdrage te leveren. Door je kwalificaties verschil je van andere kandidaten voor deze werkzaamheden.

Zomaar in het wilde weg het verschil willen maken heeft iets kinderlijks. Kom op, we gaan een verschil maken, met emmertjes en schepjes! Dat valt nog niet altijd mee. Soms brokkelt het verschil spontaan af of zakt het kledderig in elkaar. Andere verschillen bieden nog even weerstand aan de elementen, maar een etmaal eb en vloed eroverheen en het verschil is niet meer te zien.

Maar ja, wie wil er nou verschil uít-maken? Het klinkt veel gemotiveerder om het verschil te máken. Ik zal dus maar moeten wennen aan deze term, al laat hij me niet onverschillig.