zaterdag 21 maart 2015

DE ALGORITMISERING VAN HET BESTAAN

In zijn recent verschenen boek ‘Het digitale proletariaat’ neemt filosoof Hans Schnitzler stelling tegen de groeiende macht die internetgiganten als Google, Facebook en Apple (proberen te) krijgen op de geestelijke vrijheid van de mens. De zegeningen van internet zijn niet zo onschuldig als ze lijken, aldus Schnitzler, want achter de techniek schuilt een mensbeeld, een ideologie.

Die ideologie ziet de gebruiker als consument met een verlangen. Het gaat de internetgiganten erom dat verlangen te traceren en vervolgens uit te buiten. Pizza Hut bijvoorbeeld heeft een experiment met een ‘onderbewuste’ menukaart, waarbij de gebruiker door middel van eye-tracking binnen drie seconden te zien krijgt welke pizza hij eigenlijk wil bestellen. Moet je je voorstellen dat, als je oog blijft hangen aan Pizza Lollobrigida, omdat het zo’n leuk woord is en omdat het een incorrecte misogyne grap is van een pizza is met twee spiegeleieren, ‘de computer’ denkt dat je die pizza ook echt lekker vindt.

Hans Schnitzler heeft absoluut een punt, vind ik. En hij kiest zijn woorden met een groot gevoel voor de schoonheid van taal. Zo stelt hij dat het radicale maakbaarheidsgeloof van Silicon Valley leidt tot ‘digitaal despotisme’.  Werd het proletariaat volgens Marx uitgebuit om zijn fysieke kracht, nu wordt het proletariaat (lees: alle gebruikers van digitale media) uitgebuit omwille van zijn geestelijke vermogens, zijn verlangens en fantasieën. En dat blijft niet zonder gevolgen: ‘De hyperactieve instrumentalisering van ons bewustzijn leidt tot digitale werkmieren.’

Schnitzler introduceert prachtige termen voor de plagen die ‘de vier paarden (hij bedoelt waarschijnlijk de ruiters) van de Apocalyps: Google, Amazon, Facebook en Apple’ over de mensheid uitstorten. Zo voorziet hij een algoritmisering van het bestaan, de verdinglijking van de mens, de gamificatie van het onderwijs, de googlificatie van informatie, de facebookisering van vriendschappen, de virtualisering van de werkelijkheid die de macht heeft vertechniseerd en gedeterritorialiseerd. Wow!

De mensheid zal in toenemende mate gaan lijden aan dwangneuroses zoals twitteritis, digitale dementie, exhibitionisme, reaguurdersverkokering, infobesitas, digistress en ontvolgdepressie. Mensen zullen ten prooi vallen aan internetpathologieën als egomanie, identiteitsvervorming, grootheidswaanzin.

Grootheidswaanzin, het gevoel van almacht. Dáárin zit hem natuurlijk de aantrekkingskracht van de AL-goritmisering. In de prachtige, complete en bezwerende klank AL. Alomvattend, Alwetend, Almachtig. Wie wil dat niet zijn? Meester van het heelAL. Zo waarlijk helpe mij Google Allemachtig.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten